Δοκίμιο
Το 2ο 15ήμερο του μήνα που διανύουμε είναι αφιερωμένο στην Θεά Άρτεμη, καθώς ο μήνας αυτός ονομαζόταν Ανθεστηριών σύμφωνα με το αττικό ημερολόγιο. Αλλά ο Μέγας Κωνσταντίνος όταν επέβαλε το χριστιανισμό απαγόρευσε να εορτάζονται τα Ανθεστήρια που είχαν σχέση με αυτόν τον μήνα. Η απαγόρευση ολοκληρώθηκε από τον Θεοδόσιο περί το 392 μ.Χ.
Το πρώτο 15ήμερο του μήνα ήταν αφιερωμένο στον Θεό Διόνυσο με την επωνυμία ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ και το 2ο στη Θεά Άρτεμη με την επωνυμία ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ. Στην αρχαία Αθήνα όπως και σε άλλες πόλεις γίνονταν οι γιορτές αυτές καθώς και στην αρχαία Ρώμη που ονομάζονταν Σατουρνάλια. Ο Θεός Διόνυσος επικρατούσε αυτήν την εποχή ως ο υιός της βλάστησης και των ανθέων και οι γιορτές κορυφώνονταν με διάφορα δρώμενα. Οι άνθρωποι ήταν χαρούμενοι και ευγνωμονώντας το φως και τα άνθη στολίζονταν με γιρλάντες λουλουδιών (ανάμνηση αυτής της γιορτής υπάρχει ακόμα σε κάποια εξωτικά νησιά) και στόλιζαν τους βωμούς τους με λουλούδια. Όλοι συμμετείχαν στα Ανθεστήρια ακόμα και οι δούλοι εκείνης της εποχής.
Η Θεά Άρτεμη είχε ιδιαίτερη τιμή στο αττικό ημερολόγιο, αφού και ο επόμενος μήνας ήταν αφιερωμένος σε αυτήν, με την ονομασία ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ. Η Άρτεμις ήταν κόρη του Δία και αδερφή του Θεού Απόλλωνος. Οι θεοσεβείς άνθρωποι της εποχής εκείνης, την αγαπούσαν ιδιαίτερα και αφιέρωσαν τους μήνες σε εκείνην. Ο μήνας του φωτός ακολουθεί και η Θεά ως λατρευτή είχε αυτήν τη χάρη. Αλλά πως ονομάστηκε από ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ σε ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ;
Στην σημερινή περιοχή της Αταλάντης αλλά και της Ελάτειας (αρχαία Ελάτεια) η λατρεία της Θεάς ήταν προς τιμήν της με την επωνυμία ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ το ίδιο και στην περιοχή των Βοιωτών αλλά και στον Ορχομενό των αρχαίων κατοίκων Μινύων. Οι Μινύες ήταν εκείνοι οπού αποίκησαν την περιοχή του σημερινού Πειραιά. Τα εμπορικά πλοία των Μινύων γύρευαν λιμάνι για να ταξιδέψουν τα προϊόντα τους σε άλλες περιοχές. Η Θεά Άρτεμις ονομάστηκε ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ από τον νου των Ιώνων, που κατοικούσαν στην αρχαία Αττική και καλοδέχτηκαν τους αρχαίους Μινύες. Το σημερινό Μικρολίμανο του Πειραιά ( επί τουρκοκρατίας γνωστό ως Τουρκολίμανο, μετονομάστηκε αργότερα σε Κουμουνδούρου μέχρι τη σημερινή του ονομασία) στην αρχαιότητα ονομαζόταν Λιμήν Μουνιχίας. Την ονομασία του πήρε από το Ιερό της Θεάς Αρτέμιδος Μουνιχίας (εκεί που είναι σήμερα ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδας). Οι αρχαίοι κάτοικοι Μινύες ήταν καταπληκτικοί τεχνίτες κι είχαν και πολλές άλλες δεξιότητες.
Ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδας ( 9/2/1936) πρώην Αθηνών, αγόρασε 7,5 στρέμματα από τον Αλέξανδρο Εμπειρίκο Κουμουνδούρο (1898-1980) με τίμημα 2 .000.000 δραχμές προπολεμικές. Ήταν υιοθετημένος από τον Σπύρο Κουμουνδούρο(-1924) γιο του πρωην Πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε καταπατήσει το Ιερό της Θεάς Αρτέμιδος Μουνιχίας κι είχε χτίσει μια διώροφη έπαυλη. Η πληροφορία αυτή πηγάζει από την σωστική ανασκαφή του εφόρου αρχαιοτήτων Ιωάννη Θρεψιάδη (1907-1962). Όμως η ανασκαφή σταμάτησε για να οικοδομηθεί ο Ναυτικός Όμιλος Αθηνών και από έλλειψη χρηματοδότησης. Πολυάριθμα ευρήματα, ειδώλια, θραύσματα γλυπτών, αγγεία, κεραμικά, μικροαντικείμενα και κοσμήματα μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Μουσείο κι από εκεί αργότερα (1971) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Η Λυδία Παλαιοκρασσά διεξάγει μια έρευνα το 1984 και βεβαιώνει πως στο χώρο αυτόν υπήρχε το Ιερό της Θεάς Μουνιχίας από το 1000 π.Χ. και λειτουργούσε έως και τον 3 μ. Χ. αιώνα, εποχή που σημειώνεται η μεγάλη παρακμή και καταστροφή της αρχαίας ελληνικής θρησκείας από την χριστιανική.
Το Ιερό της Θεάς Μουνιχίας είχε ως σύμβολό του μια αρκούδα και γύρω από το βωμό χόρευαν μικρά κορίτσια ολόγυμνα που πάνω τους φορούσαν έναν λεπτό χιτώνα τον κροκωτό (χρώματος κρόκου κίτρινου). Αυτό θύμιζε το ξύπνημα της άρκτου και γύρευαν την προστασία της Θεάς στην άγρια ύπαιθρο, για την συλλογή των κρόκων. Πρόσφεραν στη Θεά Μουνιχία Αρτέμιδα τους αμφιφώντες. Ήταν ένα είδος πίτας που ζύμωναν πρωινές ώρες δίχως προζύμι. Είναι οι γνωστές έως τις ημέρες μας λαγάνες=άζυμος άρτος, που τρώμε την Καθαρή Δευτέρα.
Η Θεά Άρτεμη είχε ιδιαίτερη τιμή στο αττικό ημερολόγιο, αφού και ο επόμενος μήνας ήταν αφιερωμένος σε αυτήν, με την ονομασία ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ. Η Άρτεμις ήταν κόρη του Δία και αδερφή του Θεού Απόλλωνος. Οι θεοσεβείς άνθρωποι της εποχής εκείνης, την αγαπούσαν ιδιαίτερα και αφιέρωσαν τους μήνες σε εκείνην. Ο μήνας του φωτός ακολουθεί και η Θεά ως λατρευτή είχε αυτήν τη χάρη. Αλλά πως ονομάστηκε από ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ σε ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ;
Στην σημερινή περιοχή της Αταλάντης αλλά και της Ελάτειας (αρχαία Ελάτεια) η λατρεία της Θεάς ήταν προς τιμήν της με την επωνυμία ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ το ίδιο και στην περιοχή των Βοιωτών αλλά και στον Ορχομενό των αρχαίων κατοίκων Μινύων. Οι Μινύες ήταν εκείνοι οπού αποίκησαν την περιοχή του σημερινού Πειραιά. Τα εμπορικά πλοία των Μινύων γύρευαν λιμάνι για να ταξιδέψουν τα προϊόντα τους σε άλλες περιοχές. Η Θεά Άρτεμις ονομάστηκε ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ από τον νου των Ιώνων, που κατοικούσαν στην αρχαία Αττική και καλοδέχτηκαν τους αρχαίους Μινύες. Το σημερινό Μικρολίμανο του Πειραιά ( επί τουρκοκρατίας γνωστό ως Τουρκολίμανο, μετονομάστηκε αργότερα σε Κουμουνδούρου μέχρι τη σημερινή του ονομασία) στην αρχαιότητα ονομαζόταν Λιμήν Μουνιχίας. Την ονομασία του πήρε από το Ιερό της Θεάς Αρτέμιδος Μουνιχίας (εκεί που είναι σήμερα ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδας). Οι αρχαίοι κάτοικοι Μινύες ήταν καταπληκτικοί τεχνίτες κι είχαν και πολλές άλλες δεξιότητες.
Ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδας ( 9/2/1936) πρώην Αθηνών, αγόρασε 7,5 στρέμματα από τον Αλέξανδρο Εμπειρίκο Κουμουνδούρο (1898-1980) με τίμημα 2 .000.000 δραχμές προπολεμικές. Ήταν υιοθετημένος από τον Σπύρο Κουμουνδούρο(-1924) γιο του πρωην Πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε καταπατήσει το Ιερό της Θεάς Αρτέμιδος Μουνιχίας κι είχε χτίσει μια διώροφη έπαυλη. Η πληροφορία αυτή πηγάζει από την σωστική ανασκαφή του εφόρου αρχαιοτήτων Ιωάννη Θρεψιάδη (1907-1962). Όμως η ανασκαφή σταμάτησε για να οικοδομηθεί ο Ναυτικός Όμιλος Αθηνών και από έλλειψη χρηματοδότησης. Πολυάριθμα ευρήματα, ειδώλια, θραύσματα γλυπτών, αγγεία, κεραμικά, μικροαντικείμενα και κοσμήματα μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Μουσείο κι από εκεί αργότερα (1971) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Η Λυδία Παλαιοκρασσά διεξάγει μια έρευνα το 1984 και βεβαιώνει πως στο χώρο αυτόν υπήρχε το Ιερό της Θεάς Μουνιχίας από το 1000 π.Χ. και λειτουργούσε έως και τον 3 μ. Χ. αιώνα, εποχή που σημειώνεται η μεγάλη παρακμή και καταστροφή της αρχαίας ελληνικής θρησκείας από την χριστιανική.
Το Ιερό της Θεάς Μουνιχίας είχε ως σύμβολό του μια αρκούδα και γύρω από το βωμό χόρευαν μικρά κορίτσια ολόγυμνα που πάνω τους φορούσαν έναν λεπτό χιτώνα τον κροκωτό (χρώματος κρόκου κίτρινου). Αυτό θύμιζε το ξύπνημα της άρκτου και γύρευαν την προστασία της Θεάς στην άγρια ύπαιθρο, για την συλλογή των κρόκων. Πρόσφεραν στη Θεά Μουνιχία Αρτέμιδα τους αμφιφώντες. Ήταν ένα είδος πίτας που ζύμωναν πρωινές ώρες δίχως προζύμι. Είναι οι γνωστές έως τις ημέρες μας λαγάνες=άζυμος άρτος, που τρώμε την Καθαρή Δευτέρα.
Με την επικράτηση του χριστιανισμού εξαφανίστηκε αυτή η αρχαία γιορτή κι αλλοτριώθηκε σε σημείο που δεν έχει σχέση με τα καρναβάλια, μήτε με τις λαγάνες, μήτε με όλο αυτό το τσίρκο της σημερινής αποκριάς. Η δε Ιερή Ακρούδα της Θεάς Αρτέμιδος ποδοπατήθηκε με χλευασμό καθώς ένας "αράπης" έσερνε μια αρκούδα στους δρόμους και χτυπούσε το ντέφι της κι εκείνη χόρευε. Δυστυχώς αυτή όλη η απαξίωση μόνον θλίψη προκαλεί, απ΄όσους γνωρίζουμε.
Τέτοιος αχταρμάς δεν ξέρω πως θα ξεμπλεχτεί, καθώς έχουν μπερδέψει τους Ιερούς Ύμνους της Θεάς Δήμητρας από τα Ελευσίνια με τους χαιρετισμούς στην Παναγία.
Τέτοιος αχταρμάς δεν ξέρω πως θα ξεμπλεχτεί, καθώς έχουν μπερδέψει τους Ιερούς Ύμνους της Θεάς Δήμητρας από τα Ελευσίνια με τους χαιρετισμούς στην Παναγία.
Στο χριστιανισμό επικράτησε αυτήν την εποχή να υπάρχουν οι ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ προς την Μαρία μητέρα του Χριστού καθώς ο μήνας είναι του Αρχαγγέλου Γαβριήλ (όπως επικράτησε), ταυτισμένου με τον ευαγγελισμό, της καλής είδησης γέννησης Θεού και τον ερχομό της νέας ζωής και της βλάστησης αλλά και κάθε νεοσσού. (Ο ερχομός της Περσεφόνης δηλαδή).
Τα Ανθεστήρια εμφανίστηκαν πάλι περί το 1911 με πρωτοβουλία της Καλλιρρόης Παρρέν και του Λυκείου Ελληνίδων αναβιώνοντας αρχαίες γιορτές και ιδιαίτερα αυτήν που σχετίζεται με την Άνοιξη. Κι αυτό έγινε για την υποδοχή της Πρωτομαγιάς με εκθέσεις λουλουδιών και γιορτές χαράς στην ύπαιθρο.
Ο ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ επικρατεί ως τα μέσα σχεδόν του σημερινού μήνα Μαϊου προς τιμήν της Θεάς Αρτέμιδος κι ύστερα η λατρεία αποδίδεται και στον αδερφό της Θεάς τον Απόλλωνα, με τον οποίον μοιράζεται τον μήνα που ακολουθεί κι ονομάζεται ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ!..
Ο ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ επικρατεί ως τα μέσα σχεδόν του σημερινού μήνα Μαϊου προς τιμήν της Θεάς Αρτέμιδος κι ύστερα η λατρεία αποδίδεται και στον αδερφό της Θεάς τον Απόλλωνα, με τον οποίον μοιράζεται τον μήνα που ακολουθεί κι ονομάζεται ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ!..
Σημείωση: Στην εικόνα, έργο ζωγραφικής της Νότας Κυμοθόη ελαιογραφία σε καμβά